A A A

PTNK

Polskie Towarzystwo Neurofizjologii Klinicznej

Oddział Krakowski

Zarząd

  • Prezes: prof. zw. dr hab. n. med. Marek Kaciński
  • W-ce prezes: dr n. med. Alicja Kubik
  • Sekretarz: dr n. med. Sławomir Kroczka
  • Skarbnik: st. technik Krystyna Fiederer
  • Członek: lek. med. Małgorzata Steczkowska

Komisja Rewizyjna

  • Przewodniczący: dr med. Tomasz Zyss
  • Członkowie:
    • lek. med. Barbara Skowronek-Bała
    • starszy technik Janina Kulesa

Kliniczna Neurofizjologia Dziecięca w Krakowie

Lata przedkliniczne

Dzieci z chorobami układu nerwowego w Krakowie hospitalizowane były najpierw w pierwszej w Polsce Klinice Pediatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego, utworzonej przez Prof. Macieja Leona Jakubowskiego w 1864 roku. Siedzibą Kliniki był dzisiejszy Szpital im. Św. Ludwika przy ulicy Strzelec­kiej. Pierwszy specjalista neurologii dziecię­cej (Dr Bohdan Hyla), wykształcony w Od­dziale Neurologii Dziecięcej w Gdańsku, pojawił się w Krakowie w 1964 roku, a za­raz potem kolejny (Dr Bogumiła Bartosze­wicz). Jednak utworzenie Oddziału Neuro­logii Dziecięcej nastąpiło dopiero w 1961 roku, w ramach II Kliniki Pediatrii kierowa­nej przez Profesora Bogusława Halikowskie-go, którą zlokalizowano przy ulicy Krasno­ludków (obecnie Aleja Pokoju). Tam zagad­nieniami elektroencefalografii zajmował się Dr n. med. Zofia Gościńska i Dr Maria Pia­secka. Zapisy EEG wykonywano jednak na­dal w Klinice Psychiatrycznej przy ul. Koper­nika. Wtedy też pojawiły się pierwsze elemen­ty dydaktyki przeddyplomowej, a następnie publikacje naukowe z tego zakresu.

W 1965 roku Klinika wraz z Oddziałem została przeniesiona do Instytutu Pediatrii w Krakowie-Prokocimiu. W 16-łóżkowym Oddziale prowadzono kliniczne zajęcia dy­daktyczne przeddyplomowe i podyplomowe (Dr n. med. Zofia Gościńska i Dr n. med. Jerzy Wyszkowski), w tym również z zakre­su neurofizjologii. Pracownia Elektroence­falografii wyposażona w analogowy aparat firmy Grass, wykonywała przede wszystkim pracę usługową o charakterze szpitalnym, z pierwszymi próbami opracowań naukowych (Dr n. med. Marek Garapich, Dr Tere­sa Jaśkiewicz-Woźniakowska i Dr Maria Kusiak-Dadak).

W 1979 roku Fundacja Project HOPE zakupiła pierwszy aparat do Elektromiografii firmy TECA. Wykonywano na nim bada­nia EMG dla potrzeb Oddziału i Poradni Neurologicznej dla Dzieci (Dr n. med. Bar­bara Uhl). W 1993 roku Fundacja ta zakupi­ła aparat do EMG KEYPOINT firmy Med-tronicDantec, doposażony w zakresie poten­cjałów wywołanych z projektu badawczego, który służy dzieciom do dnia dzisiejszego.

W roku 1996 Rektor Uniwersytetu Ja­giellońskiego utworzył Klinikę Neurologii Dziecięcej w Krakowie, po pierwszej habili­tacji w Uniwersytecie Jagiellońskim z zakre­su neurologii dziecięcej (Wpływ monotera-pii na stężenie wybranych hormonów w su­rowicy krwi i sprawność umysłową dzieci chorych na padaczkę, Dr n. med. Marek Kaciński).

Lata kliniczne

Obok działalności Pracowni Elektroen­cefalografii Uniwersyteckiego Szpitala Dzie­cięcego w Krakowie (o charakterze usługo­wym), rozpoczął się wtedy intensywny roz­wój dziecięcej neurofizjologii klinicznej. Naj­pierw w 1999 roku Dyrektor Uniwersytec­kiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie utworzył 2 Pracownie Szpitalne (Videoelektroencefalografii oraz Elektromiografii i Po­tencjałów Wywołanych). Obie te Pracownie uzyskały akredytację Polskiego Towarzy­stwa Neurofizjologii Klinicznej (Videoelektroencefalograficzna w 2002 roku i Elektromiograficzna w 2003 roku. Wtedy też rozpo­czął się formalny udział Kliniki Krakowskiej w kształceniu polskiej kadry neurofizjologicz­nej. Prowadzi ją obecnie 3 licencjonowanych lekarzy i 3 licencjonowanych techników neu­rofizjologii (Krystyna Fiederer, Janina Kulesa i Joanna Sowa). 3 kolejne osoby ubiega­ją się o licencje, odbywając przepisane przez PTNK szkolenia. Obok działalności dydak­tycznej, zaczęto rozwijać dynamicznie dzia­łalność naukową co było wynikiem syste­matycznej pracy Dr n. med. Alicji Kubik (wi­deoEEG), Dr n. med. Sławomira Kroczki (EMG) i Dr Małgorzaty Steczkowskiej (PW).

Zgromadzenie znaczącego dorobku naukowego i dydaktycznego stanowiło pod­stawę dla utworzenia w roku 2004 przez Rektora UJ dwóch Pracowni uniwersytec­kich (Elektrofizjologii Klinicznej i Neurofizjo­logii) na bazie ww. Pracowni szpitalnych. W 2007 roku Pracownia Videoelektroencefalografii została w związku z rozszerzeniem działalności merytorycznej przekształcona w Pracownię Polisomnografii i Wideoelektroencefalografii (Dr Barbara Skowronek-Bała i Dr n. med. Anna Zając). Pracownia ta wy­posażona w aparat cyfrowy firmy Grass i prowadzi obok szkolenia studentów indywiualne szkolenia licencyjne z zakresu EEG. Rocznie wykonuje się następujące ba­dania w pracowniach Kliniki: wideo/polisomnografia i próba placebo 240, elektromiografia, elektroneurografia i próby stymulacyjne 130, potencjały wywołane egzogen­ne i endogenne 420.

W 2008 roku Rektor Uniwersytetu Ja­giellońskiego utworzył Katedrę Neurologii Dzieci i Młodzieży UJ, co sprawia iż obowiąz­ki dydaktyczne i naukowe dziecięcych pra­cowni uniwersyteckich neurofizjologii klinicz­nej w Krakowie jeszcze bardziej wzrosły.

Doktoraty

  1. Dr Anna Zając
    Ocena klinicznej warto­ści metod obrazowych i czynnościowych w diagnostyce padaczki częściowej u dzieci (2006).
  2. Dr Magdalena Jaworek
    Ocena znacze­nia klinicznego wideoelektroencefalografii w stanach napadowych wieku rozwojowego (2008).
  3. Agnieszka Biedroń
    Wpływ bodźca wzrokowego na przepływ mózgowy oraz wzrokowe potencjały wywołane u dzieci z migreną z aurą i bez aury w okresie między bólowym (2012)

Publikacje naukowe i wybrane wyniki badań własnych

  1. Kaciński M, Kubik A, Zając A:
    Videoelektroencefalografia w stanach napadowych u dzieci.
    Przegl. Lek. 2001,58, Supl.1, 25-31.
  2. Kubik A, Kaciński M, Pakszys M, Dolik-Michno M:
    Wzrokowa analiza zapisów EEG u dzieci z torbielą przegrody przeźro­czystej.
    Przegl. Lek. 2003, 60, Supl. 1, 10-14.
  3. Kaciński M, Kubik A, Augustyn G, Bednarski Ł:
    Ilościowa ocena czynności bioelektrycznej półkul mózgowych u dzieci z torbielą przegrody przeźroczystej.
    Przegl. Lek. 2003, 60, Supl. 1, 15-22.
  4. Kroczka S, Kaciński M, Skoczeń S, Balwierz W:
    Następstwa elektroneurofizjologiczne i kliniczne leczenia ostrej białaczki limfoblastycznej u dzieci.
    Przegl. Lek. 2003, 60, Supl. 1, 48-53.
  5. Kroczka S, Kaciński M, Steczkowska-Klucznik M:
    Zespół górnego otworu klatki piersiowej u 16-letniej dziewczynki-trudności diagnostyczne i wczesne wyniki leczenia operacyjnego.
    Neur. Dziec. 2004,13, 55-61.
  6. Steczkowska Klucznik M, Kroczka S, Domaradzka E, Kaciński M:
    Endogenne potencjały wywołane bodźcem słuchowym u dzieci z samoistnymi bólami głowy-doniesienie wstępne.
    Przegl. Lek. 2004, 61,1240-1243.
  7. Kubik A, Skowronek-Bała B, Zając A, Kaciński M:
    Znaczenie próby placebo dla diagnostyki napadów rzekomopadaczko-wych u dzieci i młodzieży.
    Przegl. Lek. 2004, 61,1244-1252.
  8. Kaciński M, Kubik A, Jaworek M:
    Czynność bioelektryczna mózgu u dzieci i młodzieży z napadami rzekomopadaczko-wymi.
    Przegl. Lek. 2004, 61, 1253-1259.
  9. Kubik A, Mitkowska Z, Kwinta P, Skowronek-Bała B, Kaciński M:
    Znaczenie wideoelektroencefalografii w diagnostyce stanów napadowych okresu noworodkowe­go i wczesnoniemowlęcego.
    Przegl. Lek. 2005,62,1236-1243.
  10. Kroczka S, Steczkowska-Klucznik M, Kaciński M, Skoczeń S:
    Ocena czynno­ści poznawczych pacjentów po zakończo­nym leczeniu dziecięcej ostrej białaczki limfoblastycznej za pomocą endogennego po­tencjału wywołanego P300.
    Przegl. Lek. 2006, 63, Supl. 1,4-7.
  11. Zając A, Kubik A, Kaciński M:
    Oce­na znaczenia badania elektroencefalograficznego w padaczce częściowej u dzieci.
    Przegl. Lek. 2006, 63, 1181-1190.
  12. Kroczka S, Steczkowska-Klucznik M, Romaniszyn A:
    Egzogenne potencjały wywołane bodźcem słuchowym u pacjen­tów po zakończonym leczeniu z powodu ostrej dziecięcej białaczki limfoblastycznej.
    Przegl. Lek. 2006, 63, 1205-1209.
  13. Kaciński M, Kubik A, Kroczka S, Gergont A:
    Clinical and videoEEG findings in a girl with juvenile moyamoya disease.
    Brain Dev. 2007, 29, 603-606.
  14. Kroczka S, Steczkowska M, Nowak A, Kaciński M:
    Diagnostyka i leczenie mia­stenia gravis u dzieci.
    Przegl. Lek. 2008, 65, 783-788.
  15. Kroczka S, Steczkowska M, Kaciń­ski M:
    Neurofizjologiczna ocena mięśni i nerwów obwodowych u dzieci z rozpozna­nym molekularnie rdzeniowym zanikiem mięśni.
    Neur. Dziec. 2009, 18, 31-38.
  16. Steczkowska M, Kroczka S, Biedroń A:
    Parametry wzrokowych potencjałów wywo­łanych w stwardnieniu rozsianym wieku rozwo­jowego.
    Przegl. Lek. 2009, 66, 909-912.
  17. Kroczka S, Steczkowska M, Kaciń-ski M:
    Przydatność badania EMG jako wskaźnika dia dalszych badań w chorobach nerwowo-mięśniowych.
    Przegl. Lek. 2009, 66, 913-919.
  18. Zając A, Skowronek-Ba(a B, Weso­łowska E, Kaciński M:
    Wstępne wyniki ba­dań wideoeiektroencefalograficznych i po-lisomnograficznych zaburzeń snu u dzieci.
    Przegl. Lek. 2009, 66, 988-991.
  19. Kaciński M, Steczkowska M, Nowak A, Zając A, Skowronek-Bała B:
    Bezdechy u dzieci w ocenie elektrofizjologicznej.
    Epileptologia 2009,17,227-237.

Książki i podręczniki

  • 13 spośród 62 rozdziałów w książce Neuropediatria (Kaciński M, red), wydanej przez Wydawnictwo Lekarskie PZWL w 2007 roku obejmowało zagadnienia EEG, wideoEEG, EMG, ENG, potencjałów wywo­łanych, biofeedbacku i badań snu.
  • 4 rozdziały o badaniach neurofizjologicz­nych znalazły się w książce Choroby za­palne układu nerwowego u dzieci (Kaciński M, red), wydanej przez Wydawnictwo Le­karskie PZWL w 2005 roku.
  • 20 rozdziałów w podręczniku dla studen­tów Pediatria rozwojowa (Pietrzyk JJ, red) wydanym przez Wydawnictwo Uniwersyte­tu Jagiellońskiego w 2004 roku zawiera licz­ne zagadnienia z zakresu neurofizjologii.

Finansowane badania naukowe

W czasie 10 lat w Klinice zrealizowano 5 finansowanych projektów badawczych z zakresu neurofizjologii:

  1. 4 P05E 124 18 Badania neuropsy-chologiczne i elektrofizjologiczne czynności półkul mózgowych u dzieci z torbielą prze­grody przeźroczystej. Projekt zwykły 2000-2003.
  2. 501/NKL/590/L Praca statutowa UJ CM Ocena neurofizjologiczna okolic skronio­wych u dzieci z niepadaczkowymi stanami napadowymi. 2003-2005.
  3. 501/NKL/206/L Praca statutowa UJ CM. Neurofizjologiczne następstwa ostrej białaczki limfoblastycznej u wyleczonych dzieci. 2006-2007.
  4. WŁ/570/KL/L Praca własna UJ CM. Ocena elektromiograficzna następstw lecze­nia ostrej białaczki limfoblastycznej u dzieci. 2002-2005.
  5. CR-148/2006 Centralna Rezerwa Środków Badań Własnych UJ CM. Ilościo­wa i jakościowa ocena czynności bioelek­trycznej mózgu u dzieci z napadami rzekomopadaczkowymi.

Konferencje naukowo-szkoleniowe

W latach 2004-2010 w czasie 6 konfe­rencji naukowo- szkoleniowych o aktualnych problemach neurologii dziecięcej oraz psy­chiatrii dziecięcej, pediatrii, otolaryngologii, radiologii, epileptologii, narządów zmysłów i endokrynologii omawiano wielokrotnie zagadnienia z zakre­su neurofizjologii.

Udział neurofizjologów dziecięcych w pracy Polskiego Towarzystwa Neurofizjologii Klinicznej

W latach 2006-2010 Dr n. med. Alicja Kubik była Przewodniczącą Sekcji Biofeed­backu Zarządu Głównego PTNK i Zastępcą Przewodniczącego Oddziału Krakowskiego PTNK.

Dr n. med. Sławomir Kroczka, Dr Małgo­rzata Steczkowska i Starszy technik Janina Kulesa byli Członkami Zarządu Oddziału Krakowskiego PTNK.

Na kolejną kadencję (2010-2014) zostali wybrani: Prof. Marek Kaciński - Przewodni­czący, Dr Alicja Kubik - Z-ca Przewodniczącego, Dr n. med. Sławomir Kroczka - Sekretarz, Starszy Technik Krystyna Fiederer - Skarbnik, Lek. med. Małgorzata Stecz­kowska - Członek Zarządu Oddziału Krakow­skiego PTNK.
Lek. med. Barbara Skowro­nek-Bała i Starszy Technik Janina zostały wybrane na Członków Komisji Rewizyjnej OK. PTNK.

Do PTNK w Oddziale Krakowskim na­leży 23 lekarzy specjalistów neurologii dzie­cięcej i 13 techników neurofizjologii dzie­cięcej.